7-10. สุตวาสุตฺตาทิวณฺณนา

[7-10] สตฺตเม อภพฺโพ ขีณาสโว ภิกฺขุ สญฺจิจฺจ ปาณนฺติอาทิ เทสนาสีสเมว, โสตาปนฺนาทโยปิ ปน อภพฺพาว, ปุถุชฺชนขีณาสวานํ นินฺทาปสํสตฺถมฺปิ เอวํ วุตฺตํฯ ปุถุชฺชโน นาม คารยฺโห มาตุฆาตาทีนิ กโรติ, ขีณาสโว ปน ปาสํโส กุนฺถกิปิลฺลิกฆาตาทีนิปิ น กโรตีติฯ สนฺนิธิการกํ กาเม ปริภุญฺชิตุนฺติ ยถา คิหิภูโต สนฺนิธิํ กตฺวา วตฺถุกาเม ปริภุญฺชติ, เอวํ ติลตณฺฑุลสปฺปินวนีตาทีนิ สนฺนิธิํ กตฺวา อิทานิ ปริภุญฺชิตุํ อภพฺโพติ อตฺโถฯ วตฺถุกาเม ปน นิทหิตฺวา ปริภุญฺชนฺตา ตนฺนิสฺสิตํ กิเลสกามมฺปิ นิทหิตฺวา ปริภุญฺชนฺติ นามาติ อาห ‘‘วตฺถุกามกิเลสกาเม’’ติฯ นนุ จ ขีณาสวสฺเสว วสนฏฺฐาเน ติลตณฺฑุลาทโย ปญฺญายนฺตีติ? น ปน เต อตฺตโน อตฺถาย นิเธนฺติ, อผาสุกปพฺพชิตาทีนํ อตฺถาย นิเธนฺติฯ อนาคามิสฺส กถนฺติ? ตสฺสปิ ปญฺจ กามคุณา สพฺพโสว ปหีนา, ธมฺเมน ปน ลทฺธํ วิจาเรตฺวา ปริภุญฺชติฯ อกปฺปิยกามคุเณ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ, น มญฺจปีฐอตฺถรณปาวุรณาทิสนฺนิสฺสิตํฯ เสยฺยาถาปิ ปุพฺเพ อคาริยภูโตติ ยถา ปุพฺเพ คิหิภูโต ปริภุญฺชติ, เอวํ ปริภุญฺชิตุํ อภพฺโพฯ อคารมชฺเฌ วสนฺตา หิ โสตาปนฺนาทโย ยาวชีวํ คิหิพฺยญฺชเนน ติฏฺฐนฺติฯ ขีณาสโว ปน อรหตฺตํ ปตฺวาว มนุสฺสภูโต ปรินิพฺพาติ วา ปพฺพชติ วาฯ จาตุมหาราชิกาทีสุ กามาวจรเทเวสุ มุหุตฺตมฺปิ น ติฏฺฐติฯ กสฺมา? วิเวกฏฺฐานสฺส อภาวาฯ ภุมฺมเทวตฺตภาเว ปน ฐิโต อรหตฺตํ ปตฺวาปิ ติฏฺฐติ วิเวกฏฺฐานสมฺภวาฯ อฏฺฐมาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

สุตวาสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สมฺโพธิวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. สีหนาทวคฺโค

1. สีหนาทสุตฺตวณฺณนา

[11] ทุติยสฺส ปฐเม อวาปุเรนฺติ วิวรนฺติ ทฺวารํ เอเตนาติ อวาปุรณํฯ รชํ หรนฺติ เอเตนาติ รโชหรณํฯ กโฬปิหตฺโถติ วิลีวมยภาชนหตฺโถ, ‘‘จมฺมมยภาชนหตฺโถ’’ติ จ วทนฺติฯ ฉินฺนานิ วิสาณานิ เอตสฺสาติ ฉินฺนวิสาโณ, อุสโภ จ โส ฉินฺนวิสาโณ จาติ อุสภฉินฺนวิสาโณฯ วิเสสนปโรยํ สมาโสฯ อหิกุณเปน วาติอาทิ อติเชคุจฺฉปฺปฏิกูลกุณปทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ กณฺเฐ อาสตฺเตนาติ เกนจิเทว ปจฺจตฺถิเกน อาเนตฺวา กณฺเฐ พทฺเธน, โอมุกฺเกนาติ อตฺโถฯ อฏฺโฏ อาตุโร ทุคฺคนฺธปีฬาย ปีฬิโตฯ อจฺจยสฺส ปฏิคฺคณฺหนํ วา อธิวาสนํฯ เอวญฺหิ โส การเณ เทสิยมาเน ตโต วิคโต นาม โหติฯ เตนาห ‘‘ปฏิคฺคณฺหตูติ ขมตู’’ติฯ เสสเมตฺถ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

สีหนาทสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. สอุปาทิเสสสุตฺตวณฺณนา

[12] ทุติเย ภวสฺส อปฺปมตฺตกตา นาม อิตฺตรกาลตายาติ อาห ‘‘อจฺฉราสงฺฆาตมตฺตมฺปี’’ติฯ

สอุปาทิเสสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. โกฏฺฐิกสุตฺตวณฺณนา

[13] ตติเย ทิฏฺฐธมฺโม วุจฺจติ ปจฺจกฺขภูโต อตฺตภาโว, ตสฺมิํ เวทิตพฺพํ ผลํ ทิฏฺฐธมฺมเวทนียํฯ เตนาห ‘‘อิมสฺมิํเยว อตฺตภาเว’’ติฯ จตุปฺปญฺจกฺขนฺธผลตาย สญฺญาภวูปคํ กมฺมํ พหุเวทนียํฯ เอกกฺขนฺธผลตฺตา อสญฺญาภวูปคํ กมฺมํ ‘‘อปฺปเวทนีย’’นฺติ วุตฺตํฯ เกจิ ปน ‘‘อรูปาวจรกมฺมํ พหุกาลํ เวทิตพฺพผลตฺตา พหุเวทนียํ, อิตรํ อปฺปเวทนียํฯ รูปารูปาวจรกมฺมํ วา พหุเวทนียํ, ปริตฺตํ กมฺมํ อปฺปเวทนีย’’นฺติ วทนฺติฯ เวทนียนฺติ ปจฺจยนฺตรสมวาเย วิปากุปฺปาทนสมตฺถํ, น อารทฺธวิปากเมวฯ อเวทนียนฺติ ปจฺจยเวกลฺเลน วิปจฺจิตุํ อสมตฺถํ อโหสิกมฺมาทิเภทํฯ

โกฏฺฐิกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. สมิทฺธิสุตฺตวณฺณนา

[14] จตุตฺเถ สมิทฺธีติ เถรสฺส กิร อตฺตภาโว สมิทฺโธ อภิรูโป ปาสาทิโก, ตสฺมา สมิทฺธีตฺเวว สงฺขาโตฯ เตนาห ‘‘อตฺตภาวสมิทฺธตายา’’ติอาทิฯ รูปธาตุอาทีสูติ อาทิ-สทฺเทน สทฺทธาตุอาทิํ สงฺคณฺหาติฯ

สมิทฺธิสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ